تأثیر حاد نانو ذرات اکسید روی بر عملکرد کلیه و فاکتور التهابی tgf-? در موش سفید آزمایشگاهی

با گسترش نانوتکنولوژی در همه ی زوایای زندگی انسان، صرفنظر از استفاده از خواص مفید آنها در تکنولوژی و صنعت، دانستن خطرات استفاده ی گسترده از آنها و تأثیراتی که بر بدن دارند اهمیت بیشتری می یابد. هدف از این تحقیق مطالعه ی اثر سمیت حاد نانوذرات اکسید روی (zno-nps) در موش های سالم بالغ به عنوان مدل جانوری با تعیین تغییرات برخی فاکتورهای کلیوی و فاکتور رشد ترانسفرمینگ بتا (tgf-?) در سرم موش سفید آزمایشگاهی است. موش ها به صورت تصادفی در سه گروه، یک گروه شاهد و دو گروه تیمار خوراکی و تزریقی تقسیم شدند. تک دوز نانوذرات اکسید روی بامقدار 5/2 گرم بر کیلوگرم وزن بدن برای گروه های تیمار به صورت یک بار خوراکی و یکبار تزریق درون صفاقی تجویز شد. تغییرات مشاهده شده به مدت 14 روز پس از تیمار در موش ها، ثبت گردید. در روزهای 1، 7 و 14 پس از تیمار، مستقیماً از قلب موش ها خون گیری شد و سرم آن ها از طریق سانتریفیوژ (rpm 3000 و به مدت 15 دقیقه) جدا گردید. در انتها موش ها تشریح شده و اندام کلیه برای تهیه اسلاید های بافتی خارج شد. میزان فاکتور tgf-?در سرم با کمک تست الایزا (elisa) اندازه گیری شد و تغییرات احتمالی فاکتورهای بیوشیمیایی نیتروژن به شکل اوره در خون (bun) و کراتینین (cr) در کلیه مورد ارزیابی قرار گرفت. آنالیز داده ها با استفاده از روش واریانس یک طرفه و سپس آزمون lsd برای مقایسه ی میانگین های مربوط به گروه کنترل با هر یک از گروه های تیمار در نرم افزار spss انجام شد. اختلاف معنی دار بین گروه ها در سطح احتمال 95% (05/0 >p) بررسی شد. فاکتور tgf-? در گروه های تیمار در روز 7 تا حدی افزایش نشان داد با این حال هیچگونه اختلاف معنی داری بین گروه های تیمار با کنترل و بین گروه های تیمار با یکدیگر دیده نشد. علاوه بر آن نشانه های پرخونی شدیدی در تیموس و به خصوص طحال در این روز در هر دو گروه تیمار و کاهش شدید میزان گلبول های سفید خون دیده شد که می تواند نشان دهنده ی سرکوب سیستم ایمنی توسط نانوذرات اکسید روی باشد. آزمایش های سرمی عملکرد بیوشیمیایی کلیوی نشان داد که سطح bun و cr سرم در گروه های تیمار با نانوذرات اکسید روی به خصوص گروه تیمار تزریقی در روز 7 افزایش قابل ملاحضه ای نشان می دهد، که نشان دهنده ی آسیب جدی در کلیه می باشد. علاوه بر آن افزایش معنی دار سطح bun در گروه تیمار تزریقی روز 1 نیز می تواند به دلیل آسیب کبدی در این روز باشد. بررسی های بافت شناسی آسیب های بافتی مشخصی را در کلیه به اثبات رساند. این تحقیق نشان می دهد که غلظت حاد نانوذرات اکسید روی سبب آسیب های جدی و فیزیولوژیک از جمله تورم کلیوی، پرخونی و هیدراته شدن سلول های پروکسیمال کلیه می شود. در بررسی های آماری هیچگونه ارتباط معنی داری در سطح فاکتورهای bun وcr بین هر دو گروه تیمار در مقایسه با کنترل در روز 14 دیده نشد که می تواند به سبب بهبودی کلیه در این روز اتفاق افتاده باشد. این تحقیق نشان میدهد که نانوذرات اکسید روی ضمن تأثیر منفی بر عملکرد کلیه اثر جزیی بر روی فاکتور التهابی tgf-? در سیستم ایمنی موش دارد.